3M czyli MURA, MURI, MUDA

„TPS [Toyota Production System, protoplasta Lean Manufacturing i jego wariacji] obejmuje szerokie zasady kultury przyjęte w tej firmie, a także sposób postrzegania świata i prowadzenia działalności. System koncentruje się na organizacji produkcji i logistyki, wliczając w to pozytywne relacje z dostawcami i klientami. TPS jest konglomeratem wielu technik, koncepcji i zasad mających na celu eliminację 3M (tj. muri – nadwyrężenie i trudności, mura – nieregularność, muda – marnotrawstwo)” – taką definicję, poza kwadratowym nawiasem, który dodałem od siebie, znajdziemy w Wikipedii.

Co to jest Mura, Muri, Muda?

Najczęściej spotykamy się z definicją i działaniami ukierunkowanymi na identyfikację i eliminację tylko jednego elementu z tej trójcy. Pisałem o tym w szczegółach tutaj: „MUDA = marnotrawstwo czyli straty, za które płacisz”. To jeden z moich najwcześniejszych wpisów na blogu, należący do dziś do ścisłej czołówki w kategorii najczęściej czytanych. Do niewielkiego grona odbiorców dociera jednak to, że MUDA to w zasadzie efekt zjawisk, które występują w procesach znacznie wcześniej.

Czym tak naprawdę są 3M? Czym się objawiają? Jak możemy zaobserwować je w codziennym życiu i w pracy? Oto lista (otwarta – o tym na końcu wpisu), obejmująca przykłady tego, co powinniśmy zidentyfikować a następnie wyeliminować z naszych procesów. Jej celem nie jest podanie definicji (te skracam do niezbędnego minimum), ale wyliczenie objawów, które pozwolą nam poszczególne zjawiska zaobserwować.

MURA

Nierównomierność w szerokim tego słowa znaczeniu, powodująca skokowe obciążanie i niedociążanie naszych zasobów:

• Brak standardów, zasad albo…
• Niezrozumiałe zasady i standardy, zawiłe procedury i instrukcje
• Dowolność działań
• Indywidualne podejście
• Praca 4 dni po 10 godz.
• System czterobrygadowy
• Praca zmianowa
• Nierówne wykorzystanie maszyn i ludzi
• Zmiany harmonogramu pracy
• Brak standardów z zakresie stosowanych metod i narzędzi pracy
• Niezdefiniowane, nieustandaryzowane słownictwo branżowe
• Sezonowość
• Zmienny przepływ zadań
• Nierówny podział obowiązków
• Nierównomierne tempo pracy
• Informacje rozproszone w różnych miejscach czy systemach

MURI

Przeciążenie, nadwyrężenie, trudności – wszystko, co sprawia, że konieczny jest ponadstandardowy wysiłek, wkład pracy:

• Przeładowane regały, pojemniki, wózki, pojazdy, ludzie…
• Praca maszyn i urządzeń, a także ludzi z obciążeniem wyższym, niż przeciętne
• Nieergonomiczne stanowisko pracy
• Nadgodziny
• Kumulacja zadań
• Zwiększone tempo pracy
• Obowiązki wykraczające poza aktualnie posiadane kompetencje
• Pilne raporty i zestawienia „na cito”
• Monotonna praca (powtarzalne czynności, niezmienna pozycja ciała)
• Niedelegowania zadań (przeciążenie managerów, liderów)

MUDA

Marnotrawstwo, strata, które można wprost przeliczyć na utracone korzyści lub niesłusznie poniesione koszty, wkład pracy, który nie dodaje wartości naszemu klientowi. Klasycznie, dzieli się na 7 typów, do których dodaje się ten ostatni, wymieniony przeze mnie na końcu listy:

NADPRODUKCJA

• Produkowanie tego, co dobrze idzie
• Wysyłanie nadmiernej liczby maili
• Przygotowywanie zestawień i raportów z wyprzedzeniem
• Produkowanie wyrobów, półwyrobów, części na które nie ma w danej chwili zapotrzebowania
• Dokumenty, raporty, tablice, których nikt nie czyta
• Za długie maile
• Produkowanie z dostępnego materiału „żeby nie stać”
• Nadmierne planowanie, poza przewidywalny czas (sprzedaż, produkcja, finanse)
• Drukowanie niepotrzebnych dokumentów

ZAPASY

• archiwizowanie dokumentów
• Zapas WIP większy niż niezbędny do płynnego prowadzenia procesu produkcyjnego

TRANSPORT

• Przenoszenie dokumentów z pokoju do pokoju, z piętra na piętro
• Przekładanie czegoś z miejsca na miejsce
• Przenoszenie czegoś

NADMIERNE PRZETWARZANIE

• Niepotrzebna dokumentacja projektowa
• Wielokrotne wprowadzanie tych samych danych
• Zmiana formatu informacji (SAP-> CSV-> excel)
• Liczenie
• Podpisy i pieczątki na dokumentach
• Mocowanie i zdejmowanie
• Czyszczenie i sprzątanie
• Inspekcja jakościowa na końcu procesu
• Montaż tymczasowy
• Przerabianie

ZBĘDNE RUCHY

• Multitasking (przełączanie się między zadaniami)
• Chodzenie między pokojami / działami
• Przełączanie się pomiędzy aplikacjami
• Schylanie się
• Sięganie
• Skręcanie / obracanie tułowia
• Kucanie
• Podskakiwanie
• Chodzenie

OCZEKIWANIE

• Stanie w korku samochodowym
• Kolejka do lekarza, kasy, urzędu
• Zakłócenia, które przerywają ciągłość pracy
• „Mulenie systemu”
• Oczekiwanie na maszynę, na człowieka, na program

BŁĘDY

• Naprawianie
• Powtarzanie nieskutecznego szkolenia
• Wyjaśnianie niezgodnych informacji / danych
• Błędne ustawienia drukarki (powtarzanie wydruków)

NIEWYKORZYSTANY POTENCJAŁ

• Spotkania zakończone bez ustaleń / decyzji
• Dodatkowa funkcjonalność, której nikt nie używa
• Niewykorzystane kompetencje
• Mikrozarządzanie przez liderów, managerów

Daremne, zbędne i bezużyteczne są Twoje wysiłki, jeśli nie podnoszą wartości, której oczekuje Twój klient. I bez znaczenia jest czy gotujesz gar bigosu, nastawiasz pranie, czy też stoisz bezczynnie przed maszyną na produkcji. Marnujesz swój czas, swoje pieniądze – robisz „nic”. Jeszcze gorzej będzie, jeśli zmarnujesz potencjał swój lub swoich pracowników – strzelanie do muchy z armaty w ogóle się nie opłaca.

Zapraszam Cię do wysłuchania podcastu Widzę same straty!!!, z którego dowiesz się, jak rozpoznać i klasyfikować poszczególne straty – nie tylko w pracy, ale także w życiu codziennym. Nagranie z listopada 2017, ciągle aktualne!

Tak, jak napisałem na początku, powyższa lista jest otwarta, którą chciałbym rozszerzyć także o Twoje obserwacje i doświadczenia. Napisz do mnie maila lub odezwij się na fanpage Lean jest dla ludzi – Krzysztof Dobrowolski, w grupie Niech LEAN bedzie z Wami! lub na moim profilu na LinkdedIN. Po otrzymaniu wiadomości uzupełnię powyższą listę. Z góry dziękuje Ci za pomoc!

© Wszystkie materiały zamieszczone na leanjestdlaludzi.pl (teksty, ilustracje, układ graficzny, kod źródłowy strony, itd.), o ile nie zaznaczono inaczej, są wyłączną własnością autora strony.
Wykorzystanie bez pisemnej zgody zabronione.