Czym jest środowisko produkcyjne dla logistyki?

We współczesnym świecie otaczają nas z każdej strony skróty literowe. Logistyka i łańcuch dostaw nie są tu żadnym wyjątkiem. Przykłady znajdziemy na każdym kroku. ERP – Enterprise Resource Planning, MRP – Material Requirements Planning, APS – Advanced Planning & Scheduling, JiT -Just in Time Production, S&OP – Sales & Operations Planning, itd...

Jest ich naprawdę wiele. Większość pochodzi z języka angielskiego i większości ze skrótów albo nie potrafimy dokładnie rozszyfrować (co do nazwy), albo nie do końca wiemy, co się kryje za hasłem. Taka rzeczywistość potwierdzona doświadczeniem.

Nie przeszkadza nam to w funkcjonowaniu, bo tak długo jak grupa pracowników podobnie rozumie, co dla nich oznacza „MRP”, tak sprawny będzie efekt ich współpracy w tym temacie. Problem pojawia się wtedy, kiedy cała grupa źle interpretuje hasło, ale to temat na zupełnie inny wpis …

Trzyliterowce

Spośród zapożyczonych skrótów (akronimów) angielskich w firmach w Polsce zastosowanie znajdują również: MTS, MTO, ATO, ETO. Powyższe terminy oznaczają odpowiednio:

  • MTS – produkcja na zapas
    (produkujemy bez konkretnych zamówień)
    z ang. make-to stock
  • MTO – produkcja na zamówienie
    (nie ma zamówienia – nie ma produkcji)
    z ang. make-to-order
  • ATO – montaż na zamówienie
    (utrzymujemy zapas półproduktów)
    z ang. assembly-to-order
  • ETO – konstrukcja na zamówienie
    (unikalny produkt na życzenie)
    z ang. engineer-to-order

Na pierwszy rzut oka terminy są znane i wyglądają na logistyczne. Przecież to logistyka odpowiada za zapasy (MTS) i „gdzieś tam” sobie określa, jak duże te zapasy będą, żeby „wystarczyło” lub „nie zabrakło”. Okazuje się, że te trzyliterowce mają o wiele większe znaczenie dla całej firmy niż mogłoby się wydawać.

Środowisko produkcyjne

Organizacja APICS nazywa te zjawiska środowiskami produkcyjnymi. Zgodnie z definicją:

Środowisko produkcyjne to określona struktura, w obrębie której tworzona i wdrażana jest strategia wytwarzania. Na środowisko produkcyjne oddziałują następujące siły: zewnętrzne czynniki środowiskowe, strategia korporacyjna, strategia jednostek biznesowych, strategia poszczególnych działów i funkcji, decyzje produktowe, design procesu, technologia wytwarzania oraz kluczowe kompetencje organizacji.

Wybór środowiska produkcyjnego jest wyborem całej organizacji bądź jej części – nie jest jednak wyborem dokonanym przez dział logistyki wyłącznie do celów logistycznych. Decyzja o konkretnym środowisku jest odpowiedzią firmy na ekosystem, w którym funkcjonuje, na otoczenie biznesowe oraz warunki tam panujące.

Wybór właściwego środowiska produkcyjnego jest decyzją strategiczną i nie jest wcale decyzją łatwą. Należy zwrócić uwagę na kilka wymiarów (kryteriów), w tym na:

  • oczekiwania czasowe i tolerancję klientów
  • dostępność specyficznych informacji od klientów
  • wielkość produkcji
  • zróżnicowanie produktu
  • cykl życia produktu

Cierpliwość a Lead Time

Wybór środowiska produkcyjnego ma olbrzymi wpływ na Lead Time – jeden z głównych parametrów opisujących łańcuch dostaw. W zależności od kryteriów wymienionych w poprzednim punkcie czas realizacji (z ang. Lead Time) będzie się zmieniał, a w konsekwencji zmieniać się będzie również struktura zapasów i ich lokalizacja w procesie.

W skrajnych pozycjach zapasu nie będzie w ogóle i łańcuch dostaw rozpędzi swoje mechanizmy dopiero po otrzymaniu zlecenia konstrukcyjnego (ETO) lub zapas będzie celowo budowany na wyrobach gotowych w odpowiedzi na bardzo wysokie oczekiwania co do dostępności produktów dla klientów (MTS).

Środowisko a cykl życia produktu

Decyzja odnośnie wyboru środowiska produkcyjnego niestety nie jest decyzją na całe życie. Wybór środowiska będzie procesem ciągłym. Każda zmiana strategii, ustalenie nowej przewagi konkurencyjnej, zmiana struktury klientów wymaga w wersji minimalnej przejrzenia decyzji w tym zakresie i ich potwierdzenia.

Środowisko produkcyjne zależy bezpośrednio od fazy w cyklu życia konkretnego produktu lub grupy produktowej. Starzenie się produktu będzie skutkowało koniecznymi dostosowaniami. Niektóre środowiska są bardziej inne mniej uniwersalne, co widać na poniższej ilustracji.

autor: Aleksander Sosnowski
bloga autora: CorpoExpert SOLUTIONS